De rol van Finland in de Tweede Wereldoorlog
Nadat Stalin de Baltische staten Letland, Estland en Litouwen heeft ingelijfd, maakt hij aanspraak op de Finse marinebasis Hango en andere delen van deze vierde Baltische staat.
De Finnen gaan niet in op de Russische eisen. Tijdens een diner met Beria en Chroestsjov laat Stalin een ultimatum versturen aan de Finnen. Dat loopt af als ze in het Kremlin, na het diner, nog aan het drinken zijn. 'Laten we vandaag maar tot de aanval overgaan', zegt Stalin ('Stalin, het hof van de rode Tsaar' door Simon Sebag Monteforte, 2003).
De Finnen hebben na de eerste dreigementen voorbereidingen getroffen. Als op 30 november vijf Sovjetlegers het land binnenvallen kleurt het grensgebied rood van de lijken van de Sovjetsoldaten. Het Russische offensief is, ondanks de overmacht van hun troepen, geen succes.
Overal ligt sneeuw en het vriest dertig graden. Daarop is de aanvaller niet voorbereid. De troepen zitten vast in lange colonnes op de spaarzame wegen in het grensgebied tussen Rusland en Finland. De Finnen voeren hun vaste tactiek uit: besluipen, insluiten en afmaken.
Er worden duizenden flessen met brandbare stoffen gebruikt om tanks te bestrijden. De Finnen noemen ze 'Molotovcoctails', naar de Russische minister van Buitenlandse zaken.
Halverwege december zijn de Russen al 25.000 man kwijt.
Bij Suomussalmi, in midden-Finland, wordt in de loop van december het negende leger gedecimeerd. Hier wilden de Russen een beslissende slag slaan en doorbreken, naar de Botnische Golf èn om Finland in tweeën te splitsen.
Er volgen zuiveringen in de Russische legertop. Nieuwe troepen worden aangevoerd. Op 11 februari volgt een groot offensief. De Finnen buigen voor de overmacht van de Russen. Ze staan delen van hun land af aan de Sovjets.
Finland heeft 48.000 soldaten verloren, Rusland meer dan 125.000.
De verontwaardiging in de rest van de wereld is groot maar tot hulp aan de Finnen heeft dat niet geleid.
Als de Duitsers Rusland binnenvallen, treedt Stalin toe tot de geallieerden waardoor de Finnen in het vijandelijk kamp terecht komen.
Ze beginnen met materiële hulp van de Duitsers de 'vervolgoorlog' en proberen stukken van hun grondgebied terug te winnen. Na verloop van tijd wordt ook een Duitse divisie in Lapland actief.
Gedurende enkele jaren is de vervolgoorlog een succes, totdat de macht van Stalin en het Sovjetleger zo groot is dat hij de Finnen opnieuw eisen stelt. Stalin wil toegang tot de Botnische Golf; de Duitse divisie moet Finland verlaten. Hij heeft een plan klaar liggen voor deportatie van grote delen van de Finse bevolking als zijn eisen worden ingewilligd.
De Finnen hebben opnieuw geen keus en beginnen te vechten tegen de Duitsers in wat de 'Laplandoorlog' wordt genoemd. De Duitsers nemen wraak door op grote schaal steden, dorpen en huizen te verwoesten. In musea in Lapland herinneren de foto's en maquettes daaraan. De Duitsers doen veel moeite Lapland met de grond gelijk te maken.
Na afloop van de oorlog volgen spannende jaren als Stalin zijn greep versterkt op wat later de Sovjet-satellietstaten worden.
De Finnen proberen op alle mogelijke manieren duidelijk te maken dat een onafhankelijk Finland géén bedreiging is voor Sovjet-Rusland.
Uiteindelijk wordt het geregeld bij de vredesbesprekingen in Parijs in 1947. De geallieerden behandelen de Finnen als verliezers en wijzen de gebieden die na de Winteroorlog bij Rusland zijn gekomen (en goeddeels heroverd zijn door de Finnen tijdens de vervolgoorlog) toe aan Rusland. Finland wordt erkend als een onafhankelijke staat.
Bezocht op 23 juni 2012.